Vayvaylı

Vayvaylı, Osmaniye-Kadirli karayolu üzerinde (10.km) Kadirli ilçesine bağlı bir köyün adıdır.

Osmanlı devletinin IX.yy.da isyan halinde olan aşiretlerin iskanı ve Çukurova'da huzurun yeniden temini için tertiplediği Cevdet Paşa komutasındaki Fırka-i İslahiye'nin reform çalışmaları sırasında; Toroslar ile Çukurova arasında göçebe yaşayan Türkmenler iskana mecbur edilmiştir. Patişah Abdulhamit'in reformun bir halkası olarak müslümanların mülkiyet haklarının önemli olduğu düşüncesinden hareketle bölgede tapu dağıtmaya başlamıştır. Genellikle Rumi 1288(Miladi-1872) tarihini taşıyan bu tapu çalışmaları sırasında yaylalarda iskana mecbur bırakılan bir çok Türkmen aşireti (avşar, farsak gibi) Çukurova'daki yerleşkelerini kaybetmişlerdir. Bu siyasi etkinin yanında özellikle Osmanlı'nın Mısır'dan çiftçiliği ve yerleşik hayatı Türkmenlere öğretmesi için getirdiği Fellah'ların başlattığı çeltik tarımı dolayısıyla oluşan sıtma hastalığı halkın yaylalarda yerleşik hale gelmesine neden olmuştur.

Tarihi bu gelişmelerin yaşandığı sırada Kadirli Vayvaylı köyü ile Saimbeyli Çamurlu (Mazgaç, Meryemçil) yaylaları arasında göçebe yaşayan ailemiz bu yaylalarda yerleşik hayata geçmiştir. Hüseyin Ağa ve Sarı Kâa Çamurlu köyünü, kardeşlerine karşı çıkan Hacıkodal lakaplı Mehmet Ağa ise daha uzak bölgeye gönderilerek Hacıkodal köyünü kurmuştur. Bu köylere daha sonra daha sonra Kadirli Vayvaylı, İlbistanlı, Osmaniye Hemite(Göğceli) ve Göksun, Kahramanmaraş'tan gelen diğer aileleler katılmışlardır. Devam eden iskan reformu sırasında yurt arayan Kürt aşiretleri de bölgeye gönderilmiş ve kardeşlerine karşı çıkan Mehmet Ağa tarafından iskan edilmiştir.

Sınırlı hane sayısı ile geniş topraklara yayılan "içtoroslar" yöresine Yönetim tarafından 19. Yüzyılın ikinci yarısında("93 Harbi" olarak bilinen 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra) Kuzey Kafkasya'dan gelen Çerkezler ve Çeçenler yerleştirilmiştir. Toprak paylaşımı ve benzeri sorunlar nedeniyle önce Kürtlerle çekişmesi ve çatışkısı yaşanırken bu daha sonra zaman zaman Çerkezlerle yaşanır olmuştur.

Bunun neticesinde yerleştikleri alanı (Büyükçamurlu) nüfusu daha çok olan Çerkezlere bırakmak zorunda kalan Türkler biraz daha güneye kayarak Küçükçamurlu köyünü kurmuşlardır. Bu köyde yerleşik hayata geçmelerine rağmen Çukurova(Kadirli)'dan bağlantılarını koparmamışlar, halen iki bölge arasında yaylacılık devam etmektedir.

1956 yılında coğrafi koşullar nedeniyle bu köyler (Küçükçamurlu, Büyükçamurlu ve Hacıkodal) Saimbeyli'den idari olarak ayrılarak Göksun'a bağlanmıştır. Mazgaç, Meryemçil ve Kersen yaylalarını bölgenin rağmet gören yaylacılık alanlarıdır.

Bölgenin Çerkezler ve Kürtler dışındaki Türkmen yapısı Avşar ve Varsaklar ile Maraş'tan gelen ve Dulkadiroğullarından olduğu düşünülen topluluklardan oluşmaktadır. Yörenin aileleri Saimbeyli, Sarız Yalak ve Kadirli bölgesindeki birçok toplulukla evlilik yapmıştır. Ancak Yörükler'e has halan dışardan kız alıp verme adetinin pek olmadığı bu sosyal yapının şimdiye kadar belirli bir silsilede geldiği düşünülmektedir.

|